بررسی امکان برون رفت از مغالطه ی طبیعت گرایانه در اخلاق از دیدگاه مایکل روس

Authors

  • مریم عسگرپورعلی دکتری فلسفه علم/ دانشکده الهیات و فلسفه/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات/ تهران/ ایران
Abstract:

رویکردهای طبیعت‌گرایانه به اخلاق درصدد هستند تا از یافته‌های علوم تجربی در مباحث فلسفه‌ی اخلاق بهره گیرند. از معروفترین رویکردهای طبیعت‌‌گرایانه به اخلاق رویکرد تکاملی است. اخلاق تکاملی همواره به ارتکاب مغالطه‌های طبیعت‌گرایانه متهم بوده است. مغالطه‌ی طبیعت‌گرایانه دو قرائت هیومی و موری دارد. قرائت هیومی که به قرائت استنتاجی مغالطه‌ی طبیعت‌گرایانه نیز موسوم است استنتاج «بایدها» از «است‌ها» را ارتکاب به نوعی مغالطه می‌داند. قرائت موری که به قرائت تعریفیِ مغالطه‌ی طبیعت‌گرایانه موسوم است تعریف ویژگی‌های اخلاقی به ویژگی‌های نااخلاقی، و به ویژه ویژگی‌های طبیعی، را مغالطه درنظر می‌گیرد. در این مقاله پس از معرفی اخلاق تکاملی روس دلایل وی برای آنکه دچار مغالطه‌های طبیعت ‌ گرایانه نشده است آورده می‌شوند. سپس به این پرسش پاسخ می‌دهیم که آیا روس واقعا از مغالطات اجتناب کرده است یا خیر. پاسخ ما به این پرسش مثبت است. اما همگام با منتقدانی مانند روتشیفر و مارتینسن نشان خواهیم داد که هزینه‌ی اجتناب از این مغالطه‌ها از عینیت انداختن اخلاق بوده است. سپس به این پرسش می‌پردازیم که آیا روس می‌توانست بدون آنکه اخلاق را از عینیت بیاندازد و آنرا موهومی بپندارد دچار مغالطه‌ها نشود؟ و نشان خواهیم داد که با دادن نقش بیشتری به فرهنگ می‌توانست چنین قرائتی ارائه دهد. بنابراین هدف مقاله مخالفت با قرائت ذهنی روس از اخلاق و دفاع از قرائتی است که عینی گرایانه باشد. به نظر ما عناصری از این قرائت را در آراء خود روس نیز می توان یافت که در انتهای مقاله آورده شده‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الگوریتم برون رفت از تزاحم حقوق هنری

  یکی از چالش‌های مهم عرصه حکومت تنافی‌هایی است که بین بایدونبایدهای شرعی در باب هنر روی می‌دهد. اغلب فقیهان در بررسی این تنافی‌ها بین تزاحم احکام مربوط به فقه هنر و تزاحم حقوق مربوط به هنر گسستی نمی‌افکنند و در همه این تزاحم‌ها از همان قانون اهم و مهم استفاده می‌کنند. اینکه تزاحم حقوق به چه معنا است و سازوکار برون‌رفت از آن همان قانون اهم و مهم است یا قانون دیگری است، مسئله‌ای است که این مقال...

full text

داروینیسم اجتماعی از نگاه مایکل روس: ارزیابی نقادانه

داروینیسم اجتماعی بر خلاف آن‌چه که از عنوانش به نظر می‌رسد، بیش از آن‌که به داروین مربوط شود نتیجه‌ی تلاش‌های هربرت اسپنسر است. طرفداران داروینیسم اجتماعی از ایده‌ی بقای اصلحی که اسپنسر آن را مطرح کرد برای تحلیل و تبیین رویدادهای اجتماعی و رفتارهای اخلاقی بهره می‌بردند. از آن‌جا که داروینیسم اجتماعی دستاویزی برای حذف ضعیفان جامعه و بقای ثروتمندان و قدرتمندان شده بود و بسیاری از جنگ‌های بزرگ، از...

full text

رویکرد تمثیلی در معرفت شناسی تکاملی: نقد و بررسی دیدگاه مایکل روس

دو رویکرد اصلی در معرفت‌شناسی تکاملی وجود دارد: رویکرد تمثیلی یا اسپنسری، رویکرد تحت‌اللفظی یا داروینی. در رویکرد نخست تلاش برای نشان دادن این است که فرایند رشد فرهنگ و علم، شبیه به فرایند اصلی رشد جانداران در زیست‌شناسی و بر اساس انتخاب طبیعی است، در حالی که در رویکرد دوم تلاش برای نشان دادن این است که نه تنها رشد و تکامل فیزیکی حیوانات و انسانها، محصول و نتیجه‌ انتخاب طبیعی است، بلکه رشد ساخت...

full text

برون رفت علامه طباطبایی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی

بر اساس قواعد فلسفی حکمت متعالیه، به ویژه در باب حرکت جوهری و نفس شناسی، بازگشت به زندگی دنیوی پس از مرگ امری دور از نظر است؛ از این رو، ابطال تناسخ در شبکه مفاهیم صدرایی امری آسان‌یاب خواهد بود، به ویژه زمانی که قاعده امتناع تراجع را در نظر بگیریم. اما وقتی به نصوص دینی اسلامی رجوع کنیم نوعی از بازگشت به زندگی دنیوی را می‌بینیم که غیر از تناسخ است و عموم مسلمانان، به ویژه شیعیان به آن معتقدند ...

full text

اقتصاد رانتی در ایران و راه‌های برون رفت از آن

پدیده رانت و دولت رانتیر یا دولت تحصیل‌دار‌ به ویژه با مطرح شدن نفت به عنوان عامل ایجاد دولت‌های رانتیر مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان حوزه سیاست و جامعه قرار گرفت‌ و در ‌پی آن نظریات دولت و اقتصاد رانتی برای تبیین و توجیه فقدان توسعه یافتگی سیاسی و اقتصادی در کشورهای متکی به درآمد حاصل از رانت مورد استفاده قرار گرفت‌. این نظریات در مجموع چنین استدلال می‌کنند که اتکا به درآمدهای بادآورده حا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 22

pages  245- 272

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023